हतार
बिहानको समय सधैँ हतारको हतार । छोरा छोरी स्कुल जाने, बुढाको डिउटी । आठ बजेसम्ममा खाना पाकिसक्नु पर्ने। आज त रातभरि पानी परेकोले बिहान अबेरसम्म सुतिएछ । शनिबारको दिन छ । एकाबिहानै बजार नगएसम्म ताजा सागसब्जी नै पाइँदैन।
हलिदाइले झिसमिसेमा गोरु नारेर बारिसम्म लगिसकेछन् । उनलाई चिया खाजा पु-याउनुपर्ने । कामको चटारो सम्झिदै खरेटो बोकेर तघारो उघारेँ । सपना हाम्रो घरतिर आउँदैरहिछन् ।
"कतासम्म हौ एकाबिहानै ?"
"ए दिदी ! हिजो कल्पना माइजू तपाईंलाई खोज्दै आउनु भएको थियो । आज उहाँको शनिबारको ब्रतको साङ्गे अरे! चढाउने प्रसाद सेलरोटी हजुरले बनाउनु पर्ने अरे ! फोन गर्नुभन्दा भेटेरै भन्न आउनु भएको थियो । तपाईंलाई नभेट्दा मलाई समाचार छोडेर जानु भयो।"
"तिमी र मसँगै जानुपर्छ है?"
"म त अहिले भ्याउँदिन । आज एकादशीको व्रत पनि छ। घरको पूजाआजा गर्नुपर्दछ। तपाईं जाँदै गर्नु नि ।"
समयभन्दा छिटो दौडेर एक बाल्टिन पानी खन्याएर हली र घरकालाई जसोतसो नास्ता खुवाएँ । सधैँको कुर्था लगाउने बानीलाई पन्साउँदै पवित्र पूजाआजामा लगाउने पहेँलो साडी लगाएँ । हाँगाभरि लटरम्मै नुहेका फूलका थुँगा टिपेँ । हिजो मात्रै पाकेका मेवा बोटमा देखेकी थिएँ । त्योसँग घरमा एक पल्ट मात्र चिया खाने दुध राखेर सबै बोकेँ।
स्कुलबाट सिधैं उतै पूजातिरै जानको लागि छोराछोरीलाई आग्रह गर्दै टमटममा चढेँ। मलाई भन्दा टमटम वालालाई झन हतार रहेछ । उसले बिजुली गतिमा कल्पना माइजूको आँगनमा पु-यायो। मामा हतारमा तगारो खोल्दै "बोल्न भ्याइन है" भन्दै निस्कनुभयो ।
मैले सोधेँ, "आज पनि ड्यूटी छ मामा ?"
"हैन ! पहिल्यै सकिने मेट्रिक परीक्षा आज एप्रिलफुल कै दिनमा पारेको छ। खै के भन्नु" ?
माइजूले मेरो हातमा भएको झोला देखेर छक्क पर्दै भन्नु भयो, ए… भाञ्जी…!" अरु के के भन्नुभयो राम्रो बुझिनँ तर उहाँ डल्लो परेर हाँस्न थालेपछि मात्रै एप्रिलफुल भन्ने थाहा लाग्यो।
बाध्यता
एकाबिहानै महाजन बाको घरमा हल्लीखल्ली सुनियो। एकछिन चुपचाप घरबाट सुनेँ तर हल्ला झन्-झन् बड्दै गयो। "माथ्लो घरे तल्लो घरे सबै भेला भइसकेका छन् । कस्तो कानमा तेल हालेर बस्न सकेका !" बुढी भान्साघरबाट च्याँठिन।
"कुरा नबुझी कता कुद्ने?" मैले बिस्तारै भनेँ।
"भर अभर प-यो होला । कोराँसो जोडिएर बसेपछि दुःख पर्दा पनि पान सुपारी दिनुपर्छ र?" उनी झन् झन् रुखो बोलिन् ।
मैले जवाफ फर्काउन नपाउँदै हातका कामहरू जिउको तिउ छोडेर बिजुली गतिमा तलतिर झरिन् । म जाउँ-नजाउँ गर्दै लोते पाराले आफ्नै घर भित्रै पसेँ । ढिलो जाँदा छिमेकीको नातामा प्रश्न चिन्ह खडा होला छिटो पुगे कहिलेकाहीँ पुलिसलाई कैफियत पनि दिनु पर्ला । जमानत बस्नु पर्छ । अघिल्लो वर्ष बिना बिथ्थाको छिमेकीको झगडामा दुई दिन थुनामा परेको थिएँ । त्यत्तिकैमा उनी कुदै घर तिर आइन् । मेरो हंसले ठाउँ छोड्यो। मनमा अनेकौँ कुरा खेले।
"के भयो? अघटन घट्यो कि क्या हो छिटो भन त।" हतारमा बोलेँ।
उनले मलाई तान्दै भित्र लगिन् । ओच्छ्यानमा सुत्न लगाएर सिरक ओढाएर बाहिर हेरिन् । मलाई उकुसमुकुस भएर आयो। "अरे बाबा के गरेको यस्तो?"
कसैले नसुन्ने गरी भनिन् "महाजन बाको भोटाङे कुकुर मरेछ।"
"मर्यो त मरोस्, म किन बेला नकुबेला सुत्नु?"
"अस्ति मलाई टोक्न झम्टिदा उल्टै मलाई नै कुरा सुनाएका थिए "कस्तो थाङ्ने माङ्ने जस्तै भएर आएकि भनेर? अहिले मरेपछि पुर्ने मान्छे चाहियो रे ! बुढा हिजोदेखि ज्वरो आएर सारै भएर सुतेका छन् भनेर ढाटिदिएँ।" उनले हाँक लगाएर भनिन्।
उनको काखीमुनि च्यातिएको चोलीले मलाई गिज्याइरहेको थियो । हिजो अस्ति नदेखेको जस्तो गर्थे, चिथ्रा चिथ्रा परेको गुन्युले भुइँ छोएको थियो । पुसको ठिहीमा फुटेका आफ्नै कुर्कुच्चाले चस्स घोच्यो। अनि सिरक फ्याँक्दै भनेँ "दुई घण्टाको मजदुरीमा एक दिनको ज्याला त पाक्ने रैछ। खै ! कोदालो कता छ ?"
- ओदालगुडी, असम
No comments:
Post a Comment